Corrosiebestendig staal
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Corrosiebestendig staal, ook bekend als roestvast staal (RVS) of inox, is een legering van ijzer met minimaal 10,5% chroom, wat zorgt voor de vorming van een beschermende passivatielaag tegen corrosie.
Omschrijving
Corrosiebestendig staal dankt zijn eigenschappen voornamelijk aan de toevoeging van chroom. Dit element vormt aan het oppervlak een dunne, zelfherstellende laag chroomoxide wanneer het wordt blootgesteld aan zuurstof. Deze laag, de passivatielaag genoemd, is doorschijnend en slechts enkele nanometers dik, maar is essentieel voor de bescherming van het onderliggende metaal tegen roest en andere vormen van corrosie. Naast chroom kunnen ook andere legeringselementen zoals nikkel, molybdeen, titanium, mangaan, stikstof en silicium worden toegevoegd om specifieke eigenschappen zoals corrosiebestendigheid, sterkte, duurzaamheid en bewerkbaarheid te verbeteren.
Hoewel de term 'roestvrij staal' vaak in de volksmond wordt gebruikt, prefereren metallurgen de term 'roestvast staal', omdat het materiaal onder bepaalde omstandigheden wel degelijk kan corroderen, bijvoorbeeld in aanwezigheid van chloriden (zoals in zeewater of strooizout) of bij verontreiniging met gewoon staal. Regelmatige reiniging kan helpen om vuilophoping en mogelijke corrosie te voorkomen.
Corrosiebestendig staal wordt in diverse sectoren toegepast. In de bouw- en civiele techniek wordt het gebruikt voor gevelbekleding, dakconstructies, leuningen, bruggen en waterbeheersystemen vanwege de duurzaamheid en bestendigheid tegen weersinvloeden. Ook in de voedingsmiddelenindustrie, farmaceutische industrie en voor huishoudelijke toepassingen zoals bestek en keukengerei is RVS wijdverbreid.
Soorten Corrosiebestendig Staal
Roestvast staal is niet één specifiek materiaal, maar een familie van legeringen met meer dan 120 soorten. De meest voorkomende soorten zijn onder te verdelen in verschillende groepen op basis van hun microstructuur en samenstelling.
* Austenitisch RVS: Dit is de grootste groep en wordt veel gebruikt. Voorbeelden zijn RVS 304 (ook bekend als 18/8 of 18/10 met circa 18% chroom en 8-10% nikkel) en RVS 316 (met toevoeging van molybdeen voor betere corrosiebestendigheid, met name tegen chloriden). Austenitisch RVS is in principe niet-magnetisch, hoewel koudvervorming lichte magnetische eigenschappen kan veroorzaken.
* Ferritisch RVS: Deze soorten bevatten voornamelijk chroom (11-17%) zonder nikkel en zijn magnetisch. Ze zijn geschikt voor minder agressieve milieus.
* Martensitisch RVS: Deze soorten bevatten 13% tot 17% chroom en worden gebruikt voor toepassingen die een hogere hardheid vereisen, zoals assen en messen.
* Duplex RVS: Dit type heeft een structuur die deels ferritisch en deels austenitisch is. Duplex RVS heeft een hoge sterkte en goede corrosieweerstand door de aanwezigheid van chroom, nikkel en molybdeen.
De keuze van het juiste type RVS hangt af van de specifieke toepassing en de omgevingsomstandigheden waaraan het materiaal wordt blootgesteld.
Passiveren van RVS
Passiveren is een proces waarbij de beschermende passivatielaag op het oppervlak van roestvast staal wordt hersteld of versterkt. Dit kan van nature gebeuren wanneer het metaal wordt blootgesteld aan een voldoende zuurstofrijke omgeving. Echter, door bewerkingen zoals lassen, slijpen of schuren kan de passivatielaag beschadigd raken. Om de corrosiebestendigheid te herstellen, kan een kunstmatige passivatiebehandeling worden uitgevoerd, vaak met behulp van zuren zoals salpeterzuur of citroenzuur. Deze behandeling verwijdert verontreinigingen en bevordert de snellere vorming van een dichte chroomoxidelaag.
Vergelijkbare termen
Roestvast staal
Gebruikte bronnen: